سرطان سلول بازال (Basal cell carcinoma یا BCC) شایعترین نوع سرطان در انسان و همچنین شایعترین سرطان پوست است. هر ساله دو میلیون آمریکایی به این نوع سرطان تشخیص داده میشوند. این سرطان، یک نئوپلاسم از سلولهای کراتینوسیت بازال است که بیشتر در مردان نسبت به زنان مشاهده میشود. نرخ ابتلا به BCC در چند دهه گذشته افزایش یافته است، به ویژه در زنان جوان. BCC میتواند در هر سنی دیده شود، با این حال، این بدخیمی بیشتر در افراد مسن رخ میدهد و میانگین سنی تشخیص آن ۶۸ سال است.
زیرشاخههای BCC
BCC دارای بسیاری از زیرشاخهها است، از جمله ندولار (nodular)، سطحی (superficial)، انفوندیبولوکیستیک (infundibulocystic)، فیبروپیتلیال (fibroepithelial)، مورفهآفورم (morpheaform یا اسکلروزینگ و دسموپلاستیک)، نفوذی (infiltrative)، میکروندولار (micronodular)، و بازوسکواموس (basosquamous). BCC ندولار شایعترین زیرشاخه است و نیمی از تمام ضایعات را تشکیل میدهد. در بیماران سیاهپوست و اسپانیاییتبار، BCC بیشتر به صورت BCC رنگدانهای دیده میشود.
BCC ندولار معمولاً در صورت دیده میشود، بهویژه در گونهها، بینی، چین نازولبیال، پیشانی و پلکها. اگرچه BCC معمولاً در مناطق دارای مو ایجاد میشود، به ندرت میتواند در مخاط بدون مو ناحیه تناسلی نیز دیده شود که علت آن ناشناخته است.
عوامل خطر
بزرگترین عامل خطر برای توسعه BCC، قرار گرفتن در معرض آفتاب است و افراد با نوع پوستی روشنتر در معرض خطر بیشتری قرار دارند. قرار گرفتن در معرض آفتاب به صورت متناوب بیشتر از مواجهه تجمعی با اشعه ماوراءبنفش (UV) با توسعه BCC مرتبط است. سایر عوامل خطر شامل مواجهه محیطی (مانند پرتوهای یونیزان، برنزه کردن داخلی، و مواد شیمیایی مانند آرسنیک، پسورالن به همراه UVA و قطران زغالسنگ)، فنوتیپ (کک و مک، موهای قرمز، پوست روشن که همیشه میسوزد و هرگز برنزه نمیشود)، سرکوب سیستم ایمنی مانند پیوند عضو (که خطر BCC را ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از جمعیت عمومی میکند)، و سندرمهای ژنتیکی مختلف از جمله زروودرما پیگمنتوزوم، آلبینیسم اکلولوکوتانئوس، سندرم مویر-تور، سندرم نووس سلول بازال (سندرم گورلین)، سندرم رومبو و سندرم بازکس-دوپره-کریستول میباشند. ژن PTCH1 بیشترین تغییر را در BCC نشان میدهد و پس از آن ژن TP53 قرار دارد.
پیامدها
اگرچه BCC تقریباً هیچگاه کشنده نیست، تخریب بافت محلی و تغییر شکل رخ میدهد. نرخ متاستاز BCC تقریباً ۱ در ۳۵۰۰۰ است. متاستاز نادر است و معمولاً از طریق انتشار پرینورال، متاستاز غدد لنفاوی و سپس متاستاز به ریه یا استخوان رخ میدهد.